Dzielnica Główna w Poznaniu to fyrtel pełen sprzeczności. Z jednej strony w kwadrans można dojechać do centrum Poznania, z drugiej zaś strony dzielnica znajduje się trochę na uboczu. Jest tutaj mnóstwo zieleni oraz rozrastające się nowe osiedla, ale krajobraz wypełniają również fabryki i magazyny, nad którymi góruje „wieża” elektrociepłowni Karolin. To właśnie na Głównej Stowarzyszenie Młodych Animatorów Kultury (SMAK) prowadzi Fyrtel_Główna, czyli rozrastającą się z roku na rok przestrzeń kultury, sztuki, edukacji i integracji sąsiedzkiej.
– Fyrtel_Główna to miejsce dialogu, w którym staramy się kreować działania kulturalne oparte na formule warsztatów, kreatywnych działań edukacyjnych oraz programu wydarzeń współtworzonego przez mieszkańców i mieszkanki Głównej. Tegoroczna edycja to trzy główne moduły: Warsztatownia, gdzie rozwijamy działania z zakresu edukacji kulturowej. Relacje – moduł, w którym szczególną wagę przywiązujemy do tego, by mieszkańcy aktywnie włączali się we współorganizację działań razem z animatorami oraz Fyrtel – tutaj przyglądamy się naszej dzielnicy i próbujemy ją zmieniać – wyjaśnia Daniel Stachuła, koordynator działań.
Fyrtel_Główna składa się z dwóch podstawowych projektów: Głównego Centrum Kultury oraz Centrum Inicjatyw Lokalnych – obie części wzajemnie się uzupełniają i tworzą kompleksowy program kulturalno-edukacyjny skierowany do lokalnej społeczności dzielnicy. Na fyrtlu możemy wziąć udział w cyklicznych warsztatach, spotkać się z sąsiadami na jednorazowych wydarzeniach, powspominać bigbitowe hity na międzypokoleniowych potańcówkach czy razem z innymi przygotować wspólny posiłek podczas kreatywnych podwieczorków. Czego jeszcze można spodziewać się na Głównej w tym roku?
Muzyka i taniec
Na Fyrtlu odbywają się cykliczne warsztaty muzyczne. Stowarzyszenie Młodych Animatorów Kultury zaprasza na zajęcia pod nazwą Główna: pogłosy, czyli warsztaty chóralne dla seniorek i seniorów. Zajęcia prowadzone przez dyrygentów chóralnych – Joannę Bardzką i Damiana Kacnera – realizowane są we współpracy z lokalnym Klubem Seniora. Dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych przewidziane są działania Fyrtel_sound, czyli cykliczne warsztaty gry na ukulele. Zajęcia poprowadzi Przemysław Śledź. Zwieńczeniem obu działań będą kameralne koncerty: chóru seniorek i seniorów oraz kapeli ukulelistów.
Na Głównej zorganizowane zostaną także dwie potańcówki na świeżym powietrzu – ta stosunkowo młoda tradycja zapoczątkowana w 2019 roku, przyciąga coraz więcej mieszkańców i mieszkanek, którzy szukają alternatywnego sposobu spędzania wolnego czasu. Wspólny taniec w różnych przestrzeniach Głównej jest doskonałą okazją, by poznać swoich sąsiadów i sąsiadki, zintegrować się. W tym roku SMAK zorganizuje dwie potańcówki tematycznie powiązane z argentyńskim tangiem oraz muzyką wykonywaną na żywo przez kwintet dęty.
Sztuka i nauka
Działania na pograniczu sztuki i edukacji z miesiąca na miesiąc stają się znakiem rozpoznawczym Fyrtla. W ramach spotkań art_science młodzi ludzie z Głównej poprzez samodzielne prowadzenie doświadczeń naukowych poznają liczne połączenia pomiędzy poszczególnymi dziedzinami nauki i sztuki. Warsztaty wykorzystujące strategię IBSE (nauczania przez naukowe dociekanie) prowadzone są przez Jakuba Sypniewskiego. Działania zogniskowane będą wokół tematyki efektów specjalnych w teatrze (m.in. rozszczepianie światła, dym, unoszenie przedmiotów, efekty świetlne i dźwiękowe związane z własnościami różnych gazów).
To jednak nie jedyny projekt związany ze sztuką. Karolina Brzezicka – historyczka sztuki i edukatorka – podczas warsztatów Mobilna galeria sztuki wprowadzi uczestników w świat sztuk wizualnych i malarstwa. W świat sztuk wizualnych i malarstwa. Cykl pięciu familijnych spotkań przybliży mieszkańcom Głównej ofertę poznańskich galerii sztuki i muzeów – wspólnie z prowadzącą uczestnicy warsztatów odwiedzą pięć wystaw. Podczas wspólnych wędrówek po galeriach i muzeach odbywać się będą również kreatywne warsztaty pogłębiające refleksje dotyczące oglądanych dzieł sztuki.
Fyrtel, czyli co zrobić, żeby lepiej nam się żyło
Wśród tegorocznych wydarzeń znajdują się również działania związane z rewitalizacją społeczno-kulturalną dzielnicy. Stowarzyszenie Młodych Animatorów Kultury planuje rozpocząć współpracę z młodzieżą z Głównej – w planach jest m.in. stworzenie dzielnicowej gry miejskiej, w której wydobyte zostaną ciekawe historie związane z rozmaitymi zakamarkami dzielnicy. Fyrtel_Główna zainicjuje także renowację przestrzeni podwórka w ramach kilku cykli warsztatów, m.in. Budujemy bazę!, podczas których wspólnie z mieszkańcami wypracowana zostanie koncepcja bazy, czyli miejsca integracji, odpoczynku i rekreacji dla społeczności lokalnej. W ramach warsztatów Główna_design konstruowane będą ekologiczne meble miejskie, które wkomponowane zostaną w przestrzeń podwórka. Jak podkreślają organizatorzy, miejsce integracji społeczności lokalnej na Głównej jest niezwykle potrzebne – w stworzonej bazie realizowane będą akcje i działania plenerowe, m.in. akcja Uwolnij książkę!, podczas której wykonane zostaną regały miejskie z książkami do korzystania w wolnym dostępie.
Biblioteka Sąsiedzka
Uwalnianie książek to nie jedyna inicjatywa związana z promocją literatury na Głównej. SMAK wspólnie z mieszkańcami dzielnicy od kilku tygodni prowadzi zbiórkę książek, ponieważ w najbliższym czasie zamierza otworzyć Bibliotekę Sąsiedzką. Będzie to jedyna funkcjonująca biblioteka w tej części Poznania. Mieszkańcy zorganizowali zbiórkę, wolontariusze opisują i katalogują książki, które przekazały m.in. Galeria Miejska Arsenał, Centrum Kultury Zamek, Centrum Sztuki Dziecka, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Estrada Poznańska, Czas Kultury, Instytut Książki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Stowarzyszenie „Razem na Głównej”, Szkoła Podstawowa nr 83 „Łejery”, a także liczne wydawnictwa i anonimowi darczyńcy. Stworzenie biblioteki na fyrtlu jest marzeniem mieszkańców od dłuższego czasu – teraz, dzięki kolektywnemu działaniu, właśnie to marzenie stanie się rzeczywistością.
Społeczność lokalna, czyli #razemmożemywięcej
Powstanie Biblioteki Sąsiedzkiej to nie jedyna inicjatywa, którą realizują mieszkańcy i mieszkanki Głównej. W zeszłym roku udało się zorganizować wiele ciekawych działań takich jak choćby zaprojektowanie i stworzenie instalacji na Paradę Sobótkową, dzięki której społeczność Głównej zdobyła I nagrodę podczas Nocy Świętojańskiej w Poznaniu. W tym roku w planach jest realizacja pięciu inicjatyw oddolnych mieszkańców. – Naszym głównym celem jest zintegrowanie i zaktywizowanie społeczności lokalnej, a także pokazanie, że można mieć realny wpływ na swoją najbliższą okolicę, na to, jak jest postrzegana przez mieszkańców naszego fyrtla, ale także innych dzielnic Poznania – dodaje Karolina Brzezicka ze SMAK-u. Kolejne inicjatywy będą wyłaniane spośród propozycji mieszkańców i mieszkanek. Ważne, by dotyczyły lokalnej społeczności, starały się rozwiązywać lokalne problemy, a także wspierały integrację sąsiedzką i międzypokoleniową.
Wśród działań aktywizujących społeczność lokalną warto wymienić kreatywne podwieczorki, zwoływane pod hasłem Tworzymy Główne Centrum Kultury! Podczas wspólnych posiłków, kubka herbaty i domowych wypieków animatorzy rozmawiają z mieszkańcami na tematy dla nich istotne, kluczowe, a następnie wspólnie zastanawiają się nad tym, co można zrobić z pojawiającymi się potrzebami, jak mądrze wykorzystać zasoby mieszkańców dzielnicy. SMAK podkreśla, że Fyrtel_Główna to miejsce otwarte, do którego każdy uczestnik i uczestniczka może wprowadzić nową jakość i zainicjować ciekawe działania. W ramach spotkań z mieszkańcami zaplanowano także warsztaty kulturowo-kulinarne, podczas których wspólne przygotowywanie potraw stanie się doskonałą okazją do lepszego poznania się.
Oprócz tego, SMAK planuje rozpoczęcie procesu tworzenia Archiwum Społecznego Głównej – będzie to cykl spotkań poświęcony społecznej archiwistyce. Fyrtel_Główna będzie poszerzał zasób wiedzy o ludziach, wydarzeniach, profesjach i miejscach związanych z Główną, którym grozi zapomnienie. – Poprzez wydobywanie na światło dziennie niemal zapomnianych historii czy zbieranie i archiwizowanie fotografii, chcemy ocalić od zapomnienia te elementy przeszłości, które ukształtowany specyficzną pamięć miejsca – mówi Ewelina Chatłas, koordynatorka archiwum.
Dzień Sąsiada 2020
W czerwcu planowane jest duże wydarzenie skierowane do mieszkańców Głównej i dzielnic przyległych – Dzień Sąsiada. Pierwszy raz święto sąsiadów i sąsiadek odbyło się we wrześniu 2019 roku. – Chcemy, by Dzień Sąsiada na stałe zagościł w kalendarzu wydarzeń realizowanych na Głównej. W tym roku planujemy, że podczas naszego wspólnego święta zaprezentujemy efekty cyklicznych warsztatów: koncert kapeli ukulelistów oraz koncert performatywny chóru seniorek i seniorów. Nie zabraknie oczywiście wielu warsztatów a także dzielnicowej potańcówki, która w zeszłym roku cieszyła się sporą frekwencją! – dodaje Zuzanna Głowacka, koordynatorka działań. Podczas Dnia Sąsiada, dzięki współpracy z Festiwalem Malta, premierę będzie miała także Mapa sentymentalna Głównej w formie spaceru po dzielnicy. – Chcielibyśmy wrócić pamięcią do miejsc, które dla mieszkańców i mieszkanek Głównej są ważne z rozmaitych powodów. Chcemy wskazać na ich potencjał wspólnototwórczy, a także pokazać, że każdy fyrtel kryje za sobą interesujące mikrohistorie – dodaje Daniel Stachuła.
Na fyrtlu, czyli… gdzie?
Działania Fyrtel_Główna zogniskowane są wokół budynku przy ul. Głównej 42 w Poznaniu. Aktualnie znajduje się m.in. przedszkole, ale swoje miejsce mają tutaj także Klub Seniora oraz Rada Osiedla. Siedziba Stowarzyszenia i przestrzeń do działań mieści się na poddaszu budynku. To właśnie tutaj odbywają się warsztaty, spotkania, kameralne koncerty i spektakle oraz inne, ciekawe inicjatywy.
Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej SMAK: www.animatorzysmak.pl. Warto zaglądać także na profil na Facebooku: www.facebook.com/stowarzyszenie.smak oraz www.facebook.com/cil.fyrtel.glowna
Projekt Fyrtel_Główna – Główne Centrum Kultury został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz budżetu Miasta Poznania.
źródło: materiał prasowy SMAK
fot. Podwieczorek kreatywny (31.07.2019) | fot. E. Chatłas